Triều đại Nhà Lý (từ 1009 đến 1225), đặt quốc hiệu Đại Việt, đăt kinh đô tại Hoa Lư. Năm 1010 chuyển kinh đô về Thăng Long. Từ 1054 đổi tên quốc gia thành Đại Việt. Triều đại Lý bắt đầu khi Lý Công Uẩn lên ngôi vào tháng 10 âm lịch năm 1009, sau khi giành được quyền lực từ tay Tiền Lê. Trong thời đại này trải qua 9 đời vua, lần đầu tiên, triều đại Lý đã duy trì chính quyền trong hơn 216 năm, không giống như các triều đại trước đây chỉ tồn tại vài chục năm. Năm 1054, Lý Thánh Tông đổi tên quốc gia từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt, mở ra kỷ nguyên rực rỡ của Đại Việt trong lịch sử Việt Nam.
1 / Vua Lý Thái Tổ, tên thật là Lý Công Uẩn, sinh năm 974, mất năm 1028, và 55 tuổi. Lên Ngai vàng ngày 10 âm lịch vào năm 1009 là 35 tuổi, trị vì trong suốt 19 năm (1009 - 1028). Năm 1010, Lý Công Uẩn chuyển thủ đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) sang Đại La và đặt tên là Thăng Long, và thủ đô của nước ta tồn tại 1000 năm cho đến ngày nay.
2 / Vua Lý Thái Tông, ông tên thật là Lý Phật Mã (còn tên khác là Lý Đức Chính) ông sinh năm 1000 và mất năm 1054, ông 55 tuổi. Lên ngôi năm 1028 ở tuổi 28, vua trị vì 26 năm (1028-1054). Phật giáo phát triển, các vị vua đều theo Phật. Tạo ra một thời kỳ dài và thịnh vượng, người dân có thể sống trong một môi trường hòa bình và ấm áp.
Năm 1069, Lý Thánh Tông đưa quân đánh thắng Chiêm Thành, bắt được vua Chiêm là Chế Củ. Cuối cùng Chế Củ phải chịu hàng, dâng 3 châu để được tha về nước. Đánh dấu quá trình nam tiến.
4 / Vua Lý Nhân Tông, ông tên thật là Lý Càn Đức sinh vào năm 1066 và mất năm 1127, và ông đã 62 tuổi. Ông lên ngôi năm 1072 khi chỉ mới 6 tuổi, trị vì 55 năm (1072 - 1127). Năm 1075 nhà Tống Trung Quốc tập hợp quân ở Châu Khâm và Châu Liêm với ý định xâm lược nước ta. Lý Thường Kiệt và Tôn Dân đã đưa quân đánh vào sào huyệt giặc, tạo nên một thắng lợi quân sự hiếm có trong sử Việt. Năm 1076 vào tháng 3, nhà Tống đưa 10 vạn quân tinh nhuệ, xâm chiếm Đại Việt. Dưới sự chỉ huy của Lý Thường kiệt, quân nhà Lý lập nên - Phòng tuyến sông Như Nguyệt và đánh bại hoàn toàn đội quân xâm lược nhà Tống.
5 / Vua Lý Thần Tông, vua tên thật là Ly Dương Hoán, sinh năm 1116 và mất năm 1138, hưởng thọ 23 tuổi. Lên Ngai vàng năm 1127 khi chỉ mới 11 tuổi, trị vì 11 năm (1127 - 1138).
6 / Vua Lý Anh Tông, vua tên thật là Lý Thiện Tộ, sinh năm 1136 và mất năm 1175, và ông 40 tuổi. Ông lên ngôi vua năm 1138 khi chỉ mới 3 tuổi, trị vì 37 năm (1138-1175).
8 / Vua Lý Huệ Tông tên thật là Lý Hạo Sảm sinh năm 1194 và mất năm 1226 và được hưởng thọ 33 tuổi. Lên ngôi năm 1211, khi chỉ mới 17 tuổi, trị vì 14 năm (1211-1225).
9 / Vua Lý Chiêu Hoàng, tên thật là Lý Phật Kim (Lý Thiện Hinh) sinh năm 1218 và mất năm 1278, và thọ 61 tuổi. Lên ngôi năm 1224, khi chỉ mới 6 tuổi, trị vì 01 năm (1224-1225). Lý Chiêu Hoàng là một trong những Nữ hoàng Việt Nam và là vị vua cuối cùng của triều đại Lý.
Từ năm 1225, triều Lý chuyển sang triều Trần.
 |
| Triều đại Nhà Lý |
2 / Vua Lý Thái Tông, ông tên thật là Lý Phật Mã (còn tên khác là Lý Đức Chính) ông sinh năm 1000 và mất năm 1054, ông 55 tuổi. Lên ngôi năm 1028 ở tuổi 28, vua trị vì 26 năm (1028-1054). Phật giáo phát triển, các vị vua đều theo Phật. Tạo ra một thời kỳ dài và thịnh vượng, người dân có thể sống trong một môi trường hòa bình và ấm áp.
Xem thêm LÝ THÁI TÔNG - VỊ HOÀNG ĐẾ MANG TRÁI TIM NHÀ PHẬT TRÊN LƯNG NGỰA....3 / Vua Lý Thánh Tông tên thật là Lý Nhật Tôn sinh năm 1023 và mất năm 1072, hưởng thọ 50 tuổi. Ông lên ngôi năm 1054 khi ông 31 tuổi, trị vì 18 năm (1054 - 1072). Vào ngày 2 tháng 10 năm 1054 sau khi Lý Thánh Tông lên ngôi, ông đã đặt quốc hiệu của nước ta là ĐẠI VIỆT thay cho ĐẠI CỒ VIỆT.
4 / Vua Lý Nhân Tông, ông tên thật là Lý Càn Đức sinh vào năm 1066 và mất năm 1127, và ông đã 62 tuổi. Ông lên ngôi năm 1072 khi chỉ mới 6 tuổi, trị vì 55 năm (1072 - 1127). Năm 1075 nhà Tống Trung Quốc tập hợp quân ở Châu Khâm và Châu Liêm với ý định xâm lược nước ta. Lý Thường Kiệt và Tôn Dân đã đưa quân đánh vào sào huyệt giặc, tạo nên một thắng lợi quân sự hiếm có trong sử Việt. Năm 1076 vào tháng 3, nhà Tống đưa 10 vạn quân tinh nhuệ, xâm chiếm Đại Việt. Dưới sự chỉ huy của Lý Thường kiệt, quân nhà Lý lập nên - Phòng tuyến sông Như Nguyệt và đánh bại hoàn toàn đội quân xâm lược nhà Tống.
Xem thêm CHIẾN TRANH TỐNG - VIỆT LẦN 2 | BÀI 1 | CUỘC KHÁNG CHIẾN THẦN THÁNH CỦA DÂN TỘC VIỆT...
5 / Vua Lý Thần Tông, vua tên thật là Ly Dương Hoán, sinh năm 1116 và mất năm 1138, hưởng thọ 23 tuổi. Lên Ngai vàng năm 1127 khi chỉ mới 11 tuổi, trị vì 11 năm (1127 - 1138).
6 / Vua Lý Anh Tông, vua tên thật là Lý Thiện Tộ, sinh năm 1136 và mất năm 1175, và ông 40 tuổi. Ông lên ngôi vua năm 1138 khi chỉ mới 3 tuổi, trị vì 37 năm (1138-1175).
Xem thêm HOÀNG ĐẾ LÝ ANH TÔNG – VỊ HOÀNG ĐẾ SÁNG SUỐT CUỐI CÙNG CỦA NHÀ LÝ....7 / Vua Lý Cao Tông tên thật là Lý Long Cán, vua sinh năm 1173 và mất năm 1210, và ông 38 tuổi. Ông lên ngôi năm 1176 khi chỉ mới 3 tuổi, trị vì 34 năm (1176-1210).
8 / Vua Lý Huệ Tông tên thật là Lý Hạo Sảm sinh năm 1194 và mất năm 1226 và được hưởng thọ 33 tuổi. Lên ngôi năm 1211, khi chỉ mới 17 tuổi, trị vì 14 năm (1211-1225).
9 / Vua Lý Chiêu Hoàng, tên thật là Lý Phật Kim (Lý Thiện Hinh) sinh năm 1218 và mất năm 1278, và thọ 61 tuổi. Lên ngôi năm 1224, khi chỉ mới 6 tuổi, trị vì 01 năm (1224-1225). Lý Chiêu Hoàng là một trong những Nữ hoàng Việt Nam và là vị vua cuối cùng của triều đại Lý.
Từ năm 1225, triều Lý chuyển sang triều Trần.
