Tổng hợp và chia sẻ: chuyện hay lạ hot trên đời, world of tanks, lịch sử Việt Nam...

Hồ Chủ Tịch - cái nhìn từ phương Tây và từ mỗi người dân Việt


Đây mới là bác Hồ trong suy nghĩ của tôi. Bác chỉ dùng CNCS làm phương tiện để giải phóng dân tộc. Lich sử đã chứng minh là Bác đúng. Nếu còn Trần Phú, Lê Hồng Phong thì ko có nước VN độc lập ngày nay. Người Mỹ lúc đó diều hâu chứ ko có mềm dẻo như ngày nay. Chính VN đã dạy cho ng Mỹ một bài học và biến họ mềm dẻo hơn trong chính sách quốc tế. Nhưng để làm ng Mỹ thay đổi thì dân tộc VN đã trả một cái giá ko hề rẻ. TG cần fải biết ơn VN đã chấm dứt chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa diều hâu cho họ.  Những tầm nhìn của Bác đều là chiến lược. Bác dự đoán về trận B52, về việc ng Mỹ rút và xa hơn nữa mà sách vở ko dám nói đên là TQ thôn tính VN sau khi Mỹ rút. Vì thế bác chọn Lê Duẩn là ng thay mình chứ ko fải ai khác. Vi bác biết Lê Duẩn tuy cực đoan nhưng là ng tỉnh táo trc TQ nhất.

Hồ Chủ Tịch Từ báo chí nước ngoài.

Hồ Chủ Tịch - cái nhìn từ phương Tây và từ mỗi người dân Việt

Trong số báo đăng ngày 14 tháng 3 năm 1998 của tạp chí TIME với tiêu đề ''HO CHI MINH'' có đoạn '' "You can kill 10 of my men for every one I kill of yours, yet even at those odds, you will lose and I will win." Tạm dịch :'' Các ông có thể giết 10 người của chúng tôi để đổi lại mỗi một người mà chúng tôi giết của các ông, nhưng ngay cả với tỷ lệ đó thì rốt cuộc rồi các ông cũng sẽ thua, và cuối cùng, chúng tôi sẽ là người chiến thắng''. Mở đầu bài báo, tác giả Stanley Karnow để một câu nói khá thu hút : '' Ông ấy đã dành cả đời với chủ nghĩa dân tộc cùng với chủ nghĩa Cộng Sản và ông '' đã kết hợp'' chúng lại với nhau để tạo thành một thứ nghệ thuật chết người với ''kiểu'' chiến tranh du kích''. Xin lược dịch một số đoạn của bài báo để các bạn thấy được cách nhìn của phương Tây đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh.

'' Một con người khắc khổ trong một chiếc áo khoác bạc màu và đôi dép cao su đã cũ, Hồ Chí Minh đã nuôi dưỡng hình ảnh của một "Bác Hồ" khiêm nhường và lành tính. Nhưng ông là một người theo chủ nghĩa dân tộc mang tính cách mạng và kiên định với một mục đích duy nhất: độc lập cho đất nước của ông ta. Ông ấy truyền cảm hứng và quyết tâm của mình cho những người khác, họ - những du kích, những người thấm nhuần tư tưởng của ông ta đã vượt qua những khó khăn và trở ngại để phá tan những nỗ lực tuyệt vọng của Pháp nhằm lấy lại đế chế ở Đông Dương của họ trước đây; sau đó,họ- những người du kích được xây dựng thành một đội quân chính quy, họ đã làm nản lòng nỗ lực rất lớn của Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn những người theo chủ nghĩa cộng sản của Hồ Chí Minh và kiểm soát Việt Nam. Đối với người Mỹ, đó là cuộc chiến dài nhất - và thất bại đầu tiên - trong lịch sử của họ, và nó đã làm thay đổi mạnh mẽ cách mà họ nhận thức được vai trò của họ trên thế giới.

Với đôi mắt phương Tây, dường như họ không thể tưởng tượng được những hi sinh to lớn của ''Ho'' và những gì ông ta có thể hi sinh.Vào năm 1946, khi chiến tranh với quân Pháp, ông cảnh báo họ - người Pháp: "Các ông có thể giết 10 người của chúng tôi để đổi lại mỗi một người mà chúng tôi giết của các ông, nhưng ngay cả với tỷ lệ đó thì rốt cuộc rồi các ông cũng sẽ thua, và cuối cùng, chúng tôi sẽ là người chiến thắng". Người Pháp tin tưởng vào ưu thế của họ đã lờ đi lời cảnh báo của ông và chịu thất bại nặng nề. Các sĩ quan cao cấp của Mỹ cũng nuôi dưỡng ảo vọng rằng những vũ khí của họ chắc chắn sẽ phá vỡ tinh thần của kẻ thù. Tuy nhiên, như chỉ huy của Hồ, Tướng Võ Nguyên Giáp, nói với tôi tại Hà Nội năm 1990, mối quan tâm chính của ông là chiến thắng. Khi tôi hỏi ông ta có thể kéo dài bao lâu ông để chống lại sự tấn công của Mỹ, ông trả lời, "Hai mươi năm, có thể 100 năm - miễn là chúng tôi giành chiến thắng, bất kể những gì phải trả...'' [1]

Điều này được khẳng định lại một lần nữa trong '' Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước, Người viết: '' “Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố xí nghiệp có thể bị tàn phá. Song nhân dân Việt Nam quyết không sợ! Không có gì quý hơn độc lập tự do! Đến ngày thắng lợi, nhân dân ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn!”[2]

***---***---***
1. Cái nhìn của Bộ Quốc Phòng Mỹ về tư tưởng HCM.
Trích dịch ''HỒ CHÍ MINH: TITO CỦA CHÂU Á?''
<BQP Mỹ nghiên cứu "tư tưởng Hồ Chí Minh" vào năm 1967🤔. Trích dịch từ 'United States- Vietnam Relations, 1945- 1967: A Study Prepared by the Department of Defense/I. C. Ho Chi Minh: Asian Tito?'>[*]
( Josip Broz Tito là nhà lãnh đạo cộng sản của Nam Tư sau Thế chiến thứ 2, đã "ly khai" khỏi khối Đông Âu của Liên Xô để bắt tay với phương Tây; từng là lãnh đạo tích cực trong Phong trào không liên kết trên thế giới.)
Trong những phê bình khá thuyết phục về chính sách Mỹ với VN, có tranh luận về việc Mỹ đã thất bại khi không nhận diện được việc Hồ Chí Minh có khả năng trở thành "Tito châu Á" [*]. Quan điểm này cho rằng Hồ luôn quan tâm tới độc lập tự do cho VN, hơn là theo đuổi lợi ích và chỉ đạo của Xô- Trung. Nếu Mỹ ủng hộ, Hồ có thể duy trì VN như bức tường chặn đứng sự bành trướng của TQ về phía Nam, phù hợp với những mục tiêu lớn hơn của Mỹ tại châu Á. Ngay sau Thế chiến thứ 2, đã khá dễ để chấp nhận việc ủng hộ một người chống Nhật- chống thuộc địa như Hồ. Mỹ có thể còn bỏ lỡ một cơ hội nữa sau Hội nghị Geneva 1954, và thực vậy, việc chấp nhận Hồ và VN dưới sự lãnh đạo của cộng sản có lẽ là giải pháp hòa bình duy nhất cho Đông Nam Á hiện nay.
*
Lịch sử tranh luận (1945-1954) về việc này là một chuỗi logic. Nhìn vào chi phí và hậu quả của việc Mỹ dính líu tới VN, nếu có bất kỳ cách nào để thoát ra trước đó dường như đều hấp dẫn. Tuy nhiên, cũng có khả năng rằng một VN cộng sản và thống nhất dưới quyền Hồ Chí Minh có thể bành trướng mạnh mẽ, sẽ mang lại những vấn đề khó khăn còn khó lường hơn so với hôm nay.
*
Nhiều tác giả đã phát triển giả thuyết "Tito". Vài người lập luận rằng một đường lối khác của Mỹ có thể đưa Hồ đến chỗ không liên kết và đối lập với TQ; vài người khác nhấn mạnh vào hậu quả rằng Hồ đã bị đẩy vào vòng tay Xô- Trung do bị Mỹ từ chối.
*
Hồ là dân tộc chủ nghĩa hay cộng sản không phải là vấn đề; mọi tác giả đều công nhận Hồ là cộng sản và có khả năng sẽ lãnh đạo một VN cộng sản. Thay vào đó, họ cảm thấy, để đạt được độc lập- thống nhất cho VN, Hồ sẵn lòng thực hiện các mục tiêu và cách thức cộng sản, hay các nguyên tắc của chủ nghĩa quốc tế. Một số người còn công khai ủng hộ giải pháp một VN cộng sản, cho rằng chỉ có chủ nghĩa cộng sản quốc gia do Hồ dẫn dắt mới đủ sức sinh tồn cạnh TQ. Họ nhấn mạnh vào cố gắng của Hồ kêu gọi phương Tây ủng hộ vào năm 1945-1946, và chỉ ra mối ác cảm với TQ là trụ cột của chủ nghĩa quốc gia VN.
Hồ Chủ Tịch - cái nhìn từ phương Tây và từ mỗi người dân Việt 2

Nhiều người công nhận việc "sao chép" Tito không hoàn toàn phù hợp. Không giống Tito, Hồ đi tới quyền lực sau một cuộc chiến không có sự hỗ trợ của quốc gia cộng sản khác. Về cơ bản, hai trường hợp không giống nhau cho đến năm 1948, khi "giải pháp Tito" dường như khả thi. Những học giả đó chỉ ra nếu Mỹ tìm thấy lợi thế khi đứng cạnh chủ nghĩa cộng sản của Tito mà Mỹ không ưa để ngăn chặn sự bành trướng của Nga tại châu Âu, thì Mỹ cũng nên sẵn lòng hợp tác với chủ nghĩa cộng sản của Hồ Chí Minh vì lợi ích tương tự tại châu Á. Những phê bình nhìn chung kết thúc với việc qui kết mục đích của Mỹ ở Đông Nam Á đã bị thiết lập đơn giản và chỉ vì việc ngăn chặn cộng sản.
*
Nghiên cứu về sự phát triển chính trị của Hồ Chí Minh qua giai đoạn 1950 sẽ là cơ sở thu hẹp suy đoán liên quan đến Hồ và chính sách của Mỹ.
*
Các bằng chứng cho thấy, người trở thành Chủ tịch VNDCCH vào năm 1945 là một nhà cách mạng cống hiến phi thường, đã vượt qua nhiều thử thách hiểm nghèo vì sự nghiệp độc lập cho VN. 55 tuổi vào năm 1945, ông đã có 25 năm là cộng sản, là một trong những người sáng lập ĐCS Pháp và là người của QTCS từ 15 năm trước thế chiến thứ 2. Ông quê ở Nghệ An, nơi sản sinh ra nhiều nhà cách mạng, có cha bị Pháp bỏ tù vì các hoạt động dân tộc chủ nghĩa[?]( Thực ra điều này không đúng sự thật, do sai sót trong quá trình điều tra của BQP Mỹ về lai lịch của Nguyễn Ái Quốc), và trường học ở Huế ghi nhận các hoạt động dân tộc chủ nghĩa quá khích của ông. Rời VN từ 1910 đến 1940, ngồi tù tại Hồng Kông và TQ, không nhà cửa, gia đình, danh vọng, tài sản hay bạn đồng hành ngoài các hoạt động bí mật cho QTCS, ông dường như cống hiến không vị kỷ tất cả những năm tháng đó cho cách mạng VN. Ruth Fischer, một cựu cộng sản nổi tiếng người Đức biết Hồ giai đoạn đó đã viết: "Chính chủ nghĩa quốc gia của Hồ Chí Minh đã gây ấn tượng cho những người cộng sản châu Âu chúng tôi, vốn được sinh ra và nuôi dưỡng trong một dạng chủ nghĩa quốc tế trừu tượng màu xám."
Hồ Chủ Tịch - cái nhìn từ phương Tây và từ mỗi người dân Việt 3

Quay trở lại châu Á, Thế chiến thứ 2 đã mở ra cho Hồ con đường mới nhằm đạt được mục tiêu suốt cuộc đời của mình. Nước Pháp mất uy tín do chính quyền Vichy đã cộng tác với Nhật, và đến năm 1945 thì bị Nhật hất cẳng bằng vũ lực. Cùng lúc đó, Hồ đã gây dựng Việt Minh thành tổ chức chính trị rộng rãi duy nhất có khả năng chống cả Pháp và Nhật có hiệu quả. Hồ là lãnh đạo thời chiến người Việt duy nhất được toàn quốc ủng hộ, có được sự trung thành rộng rãi, khi vào tháng 8 và 9 năm 1945, đã lật đổ quyền lực của người Nhật, thu nhận sự thoái vị của Bảo Đại, thành lập VNDCCH để đón tiếp các lực lượng đồng minh với tư cách của một chính quyền VN đương nhiệm. Trong vài tuần đầu tháng 9/1945, VN lần đầu tiên và duy nhất trong lịch sử hiện đại, đã không còn bị ngoại quốc thống trị, và thống nhất từ Bắc chí Nam dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh... Hồ tập trung vào sự nhiệt thành dân tộc chủ nghĩa bùng lên sau đó. Lãnh đạo Việt Quốc và Việt Cách dù thừa nhận chính quyền VNDCCH, nhưng tổ chức của họ không có cội rễ và cộng tác chặt chẽ với Trung Hoa Dân quốc, đã hứng trọn chỉ trích bài Trung của dân chúng miền Bắc. Tại miền Nam, âm mưu của Pháp và sự chia rẽ của người Việt đã ngăn cản sự xuất hiện đối thủ cạnh tranh với Hồ. Khi Pháp sử dụng sức mạnh nhằm tái kiểm soát VN, Hồ một lần nữa lãnh đạo kháng chiến, và Việt Minh trở thành lực lượng dân tộc chủ nghĩa chủ đạo. Vì vậy, Hồ Chí Minh, từ chính nỗ lực bản thân cũng như từ việc thiếu người cạnh tranh, đã trở thành hiện thân của người Việt dân tộc chủ nghĩa.
*
Dù vậy, Hồ nhận thấy chính mình, phong trào và lực lượng của mình phải chịu sức ép ghê gớm. Bên trong, các đảng thân Trung Hoa công kích sự thống trị của cộng sản trong chính phủ. Vì đoàn kết quốc gia, Hồ giải tán ĐCS và tổ chức tổng tuyển cử, cam kết sự hiện diện của các phe phái bất kể tỉ lệ ủng hộ đại chúng của họ. Từ ngoài, sức ép của Pháp và Trung Hoa càng chồng chất thêm khó khăn. Pháp lợi dụng việc Việt Minh tại miền Nam kém đoàn kết và yếu hơn để lật đổ quyền lực của VNDCCH tại Sài Gòn, đẩy Việt Minh tới chiến tranh du kích. Tại miền Bắc đang bị nạn đói hoành hành, lũ quỷ Trung Hoa dưới gót giày của các lãnh chúa đổ bộ vào miền Bắc, thay thế chính quyền hợp pháp tại đó bằng các ủy ban của họ và cướp phá có hệ thống. Hồ tuyệt vọng kêu gọi sự hỗ trợ từ bên ngoài, nhưng đến Liên Xô cũng chẳng giúp. Tháng 3/1946, Hồ cuối cùng đàm phán với Pháp, chấp nhận sự hiện diện quân sự của Pháp tại miền Bắc trong 5 năm đổi lấy sự đảm bảo mập mờ từ Pháp về một VNDCCH là "quốc gia tự do trong Liên hiệp Pháp". Khi bị chỉ trích bởi các phần tử người Việt thân Trung Hoa, Hồ tuyên bố:

"Đừng ngốc! Các ông có biết người Tàu ở lại có nghĩa là gì không? Các ông quên lịch sử rồi hả? Lần cuối người Tàu đến, chúng đã ở lại một ngàn năm". Người Pháp ở xa, đã suy yếu. Chủ nghĩa thực dân đang chết dần. Không gì cưỡng lại được sức ép thế giới về độc lập. Họ có thể ở lại một lúc, nhưng sẽ phải ra đi vì thời đại của người da trắng tại châu Á đã hết. Nhưng nếu người Tàu ở lại, họ sẽ không bao giờ đi. "Với tôi. Thà ngửi ph.n Pháp 5 năm, còn hơn phải ngửi ph.n Tàu suốt đời."
*
Vấn đề lịch sử chưa được giải quyết, tất nhiên, trong hoàn cảnh đó, là mục tiêu dân tộc của Hồ đã vượt lên trên những tín điều cộng sản của ông đến mức độ nào. Hồ dường như đặt cái trước lên trên cái sau, không chỉ đơn thuần là giả vờ, khi ông giải tán ĐCS để thay bằng "Hội nghiên cứu chủ nghĩa Marx", mà còn có thể là kết quả của việc nghi ngờ sự phù hợp của chủ nghĩa cộng sản với VN. Bảo Đại được cho rằng đã nói: "Tôi thấy Hồ Chí Minh đau khổ. Ông ấy có cuộc chiến riêng trong lòng. Ông nhận thấy chủ nghĩa cộng sản không phải là tốt nhất cho đất nước mình, nhưng đã quá muộn. Cuối cùng ông vẫn không thể vượt qua lòng trung thành với chủ nghĩa cộng sản." Trong đàm phán về tạm ước với Pháp tại Paris mùa thu năm 1946, Hồ đề nghị Pháp "cứu mình khỏi những người cực đoan" trong Việt Minh bằng việc hãy nhượng bộ vài thứ có ý nghĩa với độc lập của VN, và ông nói với đại sứ Mỹ [tại Pháp] rằng ông không phải người cộng sản. Ông được cho rằng đã khẳng định VN chưa sẵn sàng cho chủ nghĩa cộng sản, và tự mô tả mình là một người Marxist. Khi trả lời một phóng viên, Hồ tuyên bố ông có thể trung lập "như Thụy Sỹ" giữa cuộc đấu của cộng sản và phương Tây. Nhưng những câu như vậy cũng có thể đến từ một người Leninist, hoặc một người dân tộc chủ nghĩa nhiệt thành. Những tuyên bố và hành động của Hồ sau năm 1939, và mối liên hệ gần gũi với khối Xô- Trung, ủng hộ giả thuyết về một người Leninist. Nhưng sau đó, sự khăng khăng của Mỹ rằng Hồ là một người cộng sản giáo điều có thể trở thành việc tự hoàn tất lời tiên đoán của chính mình [đẩy Hồ Chí Minh về phía cộng sản[?]. Trong 10 tập phim tài liệu có tên Viet Nam war rất nổi tiếng hiện nay, có tập cho rằng Bác vẫn mong muốn hợp tác với người Mỹ và mong họ ủng hộ nền độc lập cho quốc gia mới thành lập non trẻ của mình, nhưng người Mỹ lưỡng lự, họ muốn Việt Minh và đồng minh Pháp của họ tự dàn xếp với nhau, tuy nhiên, cho chiến sự và sự viện trợ của Liên Xô và Trung Quốc cho Việt Minh mà cuối cùng Mỹ đã giúp Pháp, hay nói đúng hơn là mở đường cho cái lí thuyết mà họ gọi là thuyết domino về chủ nghĩa CS.[3],[4].

***---***---***

Hình ảnh Hồ Chí Minh dưới con mắt của mỗi người dân Việt.


Hồ Chủ Tịch - cái nhìn từ phương Tây và từ mỗi người dân Việt 4
Khoan nói về việc Hồ Chí Minh là người theo chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa dân tộc thì với mỗi người dân của nước Việt Nam độc lập, thì Hồ chủ tịch sẽ mãi mãi luôn là '' Bác Hồ'' một lãnh tụ đã đưa 1 dân tộc thuộc địa, một dân tộc mất nước trở thành một trong những quốc gia nhỏ bé làm được những điều vĩ đại trong thế kỷ XX. Quay lại với việc Hồ chủ tịch là người theo chủ nghĩa Cộng Sản hay chủ nghĩa dân tộc, có lẽ chúng ta không nên đoán bừa, chỉ xin dẫn ra một vài dẫn chứng để mỗi người đọc có thể tự đưa ra kết luận cho riêng mình. Ở giai đoạn 1920-1930 có một số ghi chép về việc đánh giá của Quốc Tế Cộng Sản về tư tưởng và hành động của Nguyễn Ái Quốc. Có đoạn của tác giả Vũ Thư Hiên viết[5] : ''Trước hết, ta hãy xem những tài liệu cũ còn được lưu xem Quốc tế Cộng sản (QTCS) đánh giá Hồ Chí Minh như thế nào vào thời điểm có tin về cái chết của ông? Những tài liệu này cho thấy vào thời điểm đó ông bị QTCS đánh giá thấp lắm. Thấp đến nỗi ban lãnh đạo QTCS phải cử Trần Phú, Ngô Đức Trì về Đông Dương để sửa chữa những sai lầm của Nguyễn Ái Quốc liên quan tới Hội nghị hợp nhất các đảng cộng sản (1930) do ông chủ trương. Tại Hội nghị TƯ tháng 10-1930, Trần Phú kịch liệt phê phán quan điểm chính trị và tổ chức của ông là “chỉ lo đến việc phản đế mà quên mất lợi ích giai cấp đấu tranh, ấy là một sự rất nguy hiểm…”
*
Sau đó, Trần Phú được cử làm Tổng bí thư, còn Nguyễn Ái Quốc chỉ còn được giữ chân liên lạc giữa VN và vài chi bộ Đông Nam Á với quốc tế. Thậm chí khi được tin Nguyễn Ái Quốc qua đời ở Hồng Kông, Hà Huy Tập còn viết: “Công lao mà ông đã đóng góp cho Đảng chúng ta thật là lớn. Song các đồng chí chúng ta trong lúc này không được quên những tàn dư dân tộc chủ nghĩa của Nguyễn Ái Quốc, các chỉ thị sai lầm của ông về những vấn đề cơ bản của phong trào CM…''
Qua bài viết, chúng ta có thể thấy được, chính chủ nghĩa dân tộc mới là điều làm nên cốt lõi của vấn đề. Với Người, chủ nghĩa Cộng Sản đóng vai trò là phương tiện để Người thực hiện được mong muốn của mình: '' Mong muốn độc lập và tự do cho dân tộc''. Ngay cả trong những câu nói của mình, Bác cũng thừa nhận:'' Tôi chỉ có một Đảng: Đảng Việt Nam.'', hoặc '' Chính lòng yêu nước, chứ không phải lý tưởng cộng sản, là nguồn cảm hứng cho tôi"
***---***---***
Những câu nói nổi tiếng của Hồ Chí Minh.

''Sau 80 năm bị thực dân Pháp giày vò, nước Việt Nam ta cái gì cũng kém cỏi, chỉ có lòng sốt sắng của dân là rất cao. ''
''Tôi xin mời Johnson tới Hà Nội như là khách của chúng tôi. Ông hãy đến với vợ và con gái, người thư kí, người bác sĩ và người đầu bếp của mình. Nhưng đừng mang theo tướng lĩnh và đô đốc!
Mĩ phải cút đi! Chúng tôi trải thảm đỏ cũng được, nhưng Mĩ phải cút đi! Mĩ phải chấm dứt xâm lược. Johnson miệng nói hòa bình tay lại kí những lệnh điều động quân. Chúng tôi không bác bỏ gì hết, nhưng nhân dân chúng tôi phải được yên ổn. Chúng tôi không muốn trở thành người chiến thắng. Chúng tôi chỉ muốn Mĩ cút đi! Gút-bai! ''

''Tôi là người đa nghi và tôi có lí do để ngờ vực. Người Mĩ các ông ít nhiều đều là nhà kinh doanh. Tôi cũng là nhà kinh doanh... Khi việc ném bom chấm dứt, câu chuyện bắt đầu. Chúng ta sẽ xem các mặt hàng.
Chúng tôi và nhân dân chúng tôi sẵn sàng nói chuyện với nhà cầm quyền Mĩ và nhân dân Mĩ. Nhưng với Johnson và Mc Namara thì hoặc là trải thảm đỏ hoặc đá đít ra ngoài cửa.
Chúng tôi sẵn sàng đem hoa và nhạc tiễn họ và mọi thứ khác họ thích, nhưng ông biết đấy, tôi thích tiếng lóng của các ông: qu'ils foutent le camp! ("qu'ils foutent le camp" có nghĩa là "hãy cút đi")[
''Đế quốc Mỹ chán rồi, nhưng rút ra như thế nào. Thua mà danh dự. Đó là điều Mỹ muốn!''
Tôi tuyệt nhiên không ham muốn công danh phú quý chút nào. Riêng phần tôi thì làm một cái nhà nho nhỏ nơi có non xanh, nước biếc để câu cá trồng rau, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, trẻ em chăn trâu, không dính líu gì tới vòng danh lợi. Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc: là làm sao cho nước nhà được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành...[6]
Nguồn:
[1]. Link tiếng Anh của bài viết của TIME: http://content.time.com/…/mag…/article/0,9171,988162,00.html
[2]:http://dch.gov.vn/pages/news/preview.aspx?n=503&c=28
[3]: HỒ CHÍ MINH: TITO CỦA CHÂU Á? do ad GPL gửi link.
[4]: Phim tài liệu VNW.
[5]: Đoạn viết trích từ bài ''Sự thật về Trần Dân Tiên'' của ad GPL.
[6]: https://ngoisao.net/…/nhung-cau-noi-bat-hu-cua-chu-tich-ho-…